Μπορεί να είναι η Κύπρος παράδειγμα για την Ελλάδα;

Το ερώτημα αν το ΑΚΕΛ και κατ’ επέκταση η κυπριακή κυβέρνηση μπορεί να χαρακτηριστεί ως το παράδειγμα για τη δικιά μας Αριστερά στην Ελλάδα φαίνεται να απασχολεί πολλούς από τους συντρόφους και τις συντρόφισσες από τότε που ο Χριστόφιας ανέλαβε την προεδρία στην Κύπρο. Θα προσπαθήσω να απαντήσω κάνοντας αναφορά σε ζητήματα που δεν εμφανίζονται στην καθημερινή πολιτική συζήτηση. Δεν θα αναφερθώ καθόλου στο Κυπριακό. Άλλωστε, το γεγονός ότι ο Χριστόφιας εκλέχθηκε ως «πρόεδρος λύσης» κι αυτή τη στιγμή το Κυπριακό είναι στο χειρότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών μιλάει από μόνο του. Δεν θα αναφερθώ σε θέματα οικονομίας. Άλλωστε το γεγονός ότι η κυπριακή κυβέρνηση ήταν ανάμεσα σε αυτές που ψήφισαν υπέρ του πακέτου «διάσωσης» της Ελλάδας μιλάει από μόνο του. Θα αναφερθώ, όμως, σε ζητήματα που άπτονται αξιών και αντιλήψεων της Αριστεράς και που φαίνεται ότι «πέρασαν και δεν ακούμπησαν» από τα γραφεία του ΑΚΕΛ.

Η κυβέρνηση Χριστόφια κάνει νέους φίλους

Το ζήτημα της οριοθέτησης ΑΟΖ είναι ένα από τα πιο φλέγοντα στον διάλογο για την Κύπρο. Ακόμη, όμως, και όσοι συμφωνούν με τους χειρισμούς δυσκολεύονται να υπερασπιστούν τις φιλίες με το Ισραήλ. Η Κύπρος είναι αυτή τη στιγμή από τους πιο στενούς συνεργάτες μιας κατοχικής δύναμης, η οποία καταπατά καθημερινά το διεθνές δίκαιο και δεν σέβεται κανένα ανθρώπινο και πολιτικό δικαίωμα. Η συγκυρία  έφερε το Ισραήλ στο αντίπαλο στρατόπεδο από αυτό της Τουρκίας και η Κύπρος έτρεξε να επωφεληθεί με βάση τη λογική του «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου». Οι ανταλλαγές επισκέψεων υπουργών και αρχηγών κρατών είναι συχνές και σε κάθε ευκαιρία υπενθυμίζεται ότι «οι δύο χώρες είναι σύμμαχοι». Την ίδια ώρα βέβαια τα ΕΔΟΝόπουλα φοράνε τις παλαιστινιακές μαντήλες και φωνάζουν: «Σε Κύπρο, Ελλάδα, Παλαιστίνη, Αμερικάνος δεν θα μείνει».

Η θητεία Χριστόφια είναι αυτό που λέμε: «πάθαμε και μάθαμε»

Η Κύπρος κατά της ομοφυλοφιλίας

Στα τέλη Φεβρουαρίου η τοπική βουλή της Αγίας Πετρούπολης ψήφισε νόμο που απαγορεύει τη δημόσια έκφραση των ΛΟΑΤ ατόμων. Πέραν του χρηματικού προστίμου προβλέπεται και ποινή φυλάκισης. Σύμφωνα μάλιστα με τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, η ρωσική Δούμα σκέφτεται να επεκτείνει το νόμο σε όλη τη χώρα. Τι σχέση έχει αυτό με την κυβέρνηση Χριστόφια; Μα η Κύπρος ήταν η μοναδική χώρα μέλος της Ε.Ε. που ψήφισε κατά της καταδίκης του συγκεκριμένου νόμου. Δύο τινά μπορεί να ισχύουν. Είτε η κυβέρνηση θεωρεί πως τέτοια ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι ικανά να διαταράξουν τις καλές σχέσεις με το καθεστώς Πούτιν είτε  το ΑΚΕΛ είναι της άποψης ότι η ομοφυλοφιλία είναι σύμφυτη με τον καπιταλισμό και θα εκλείψει με την έλευση του σοσιαλισμού. Μέχρι τότε οι ομοφυλόφιλοι θα τιμωρούνται και καλό είναι να μην πολυεμφανίζονται γιατί μας χαλάνε την αισθητική.

Τα αριστερά ρουσφέτια είναι πιο γλυκά

Το δεύτερο μέρος του προεκλογικού συνθήματος του Χριστόφια έλεγε: «Δίκαιη Κοινωνία». Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν αποκαλυφθεί τουλάχιστον τρία μεγάλα σκάνδαλα που έχουν να κάνουν με ρουσφέτια, τα οποία προέρχονταν από τον πολύ στενό κύκλο του Προέδρου. Η αναξιοκρατία και τα ρουσφέτια έγιναν καθημερινό βίωμα για τον Κύπριο πολίτη, ενώ η μόνιμη απάντηση που ακούγεται από τα χείλη των Ακελικών είναι ότι αυτά γίνονταν και επί των προηγούμενων κυβερνήσεων και ότι τώρα διογκώνονται γιατί τα αστικά μέσα ενημέρωσης πολεμούν την κυβέρνηση.

Μάλλον αλλιώς εννοούσαν την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση

Ένα από τα βασικά ατού του Χριστόφια στην προεκλογική εκστρατεία ήταν η σαφής δέσμευση για μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην παιδεία. Η αναφορά του μάλιστα στο βιβλίο της ιστορίας και στην πρόθεσή του να αλλάξει τη διδακτέα ύλη, ώστε αυτή να μην τροφοδοτεί την εχθρότητα και τη μισαλλοδοξία, έκανε αρκετούς από τους αριστερούς ψηφοφόρους να ελπίσουν σε μια νέα εποχή. Τέσσερα χρόνια μετά η ύλη δεν άλλαξε, ο πρώτος υπουργός Παιδείας αντικαταστάθηκε -καθώς δεν ήταν αρεστός στον Αρχιεπίσκοπο- και η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση έμεινε ως ακόμα μια προεκλογική δέσμευση. Για να είμαστε πάντως δίκαιοι, η αρμόδια επιτροπή άλλαξε το περιεχόμενο των βιβλίων της βιολογίας που διδάσκονται στο γυμνάσιο. Η αλλαγή αυτή όμως προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις οργανώσεων όπως η Accept LOAT και το Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου καθώς το περιεχόμενό τους χαρακτηριζόταν από άκρατο συντηρητισμό, σε σημείο που αποκαλούσε το εξωγαμιαίο σεξ ανήθικο.

Οι ιδιωτικές φυλακές

Πρόσφατα ανακοινώθηκε η απόφαση για ανέγερση των νέων κεντρικών φυλακών Λευκωσίας. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι η απόφαση του υπουργικού συμβουλίου να προκηρυχθεί διαγωνισμός ιδιωτικών εταιριών για την ανέγερση των φυλακών. Μάλιστα, ως πρότυπο υποδείχθηκε η συμφωνία του ελληνικού κράτους με την εταιρία που ανέλαβε την ανέγερση του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος». Επιπλέον, σύμφωνα με τις δημοσιογραφικές πληροφορίες, η ανάδοχος εταιρία θα αναλάβει και τη διοίκηση των φυλακών, ενώ πιθανότατα θα πληρώνεται από την κυπριακή κυβέρνηση ανάλογα με τον αριθμό κρατουμένων.

Η επαναπροσέγγιση δεν γίνεται με καταλήψεις

Εδώ και μερικούς μήνες το κίνημα Occupy Buffer Zone έχει καταλάβει ένα παλιό οίκημα δίπλα στην πράσινη γραμμή και το έχει μετατρέψει σε κοινωνικό κέντρο. Εκεί πραγματοποιούνται συχνά δικοινοτικές εκδηλώσεις, συζητήσεις και προβολές, ενώ έχει καταστεί χώρος συνεύρεσης Ελληνοκύπριων, Τουρκοκύπριων αλλά και μεταναστών νέων. Το οίκημα αυτό ανήκει στη Μονή Κύκκου, η οποία όμως το έχει εγκαταλείψει από το 1963. Η κίνηση του κινήματος Occupy φαίνεται να ενόχλησε και ασκήθηκαν πιέσεις στη κυβέρνηση, ώστε να εκκενωθεί ο χώρος. Την προηγούμενη εβδομάδα ένοπλες δυνάμεις των ΜΑΤ έκαναν μια χολιγουντιανού τύπου επέμβαση που είχε αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό ενός μέλους του κινήματος και τη σύλληψη άλλων 22. Παρά τις σοβαρές αντιδράσεις δικοινοτικών οργανώσεων, η κυβέρνηση επιχειρηματολόγησε υπέρ της επέμβαση λέγοντας ότι στον χώρο γινόταν διακίνηση ναρκωτικών. Η επίσημη ανακοίνωση της αστυνομίας, βέβαια, κάνει λόγο για ένα γραμμάριο κάνναβης. Την επόμενη μέρα η «Χαραυγή» σε άρθρο του πολιτικού της συντάκτη, αναφέρει: «Η επαναπροσέγγιση δεν μπορεί να γίνει με την κατάληψη και καταστροφή ξένων περιουσιών».

Αντί επιλόγου

Η θητεία Χριστόφια είναι αυτό που θα λέγαμε: «πάθαμε και μάθαμε». Πολλοί πίστεψαν και πιστεύουν ακόμα ότι η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ μπορεί να αποτελέσει το παράδειγμα για την Αριστερά στην Ελλάδα. Όσοι υποστηρίζουν αυτή τη θέση δεν λαμβάνουν υπόψη τα ιστορικά και πολιτικά δεδομένα της κυπριακής πραγματικότητας. Το ΑΚΕΛ, εδώ και πολλά χρόνια, είναι κόμμα βαθιά αφοσιωμένο στην κεντρική πολιτική σκηνή, χωρίς καμία αναφορά σε κινήματα ή «από τα κάτω» διεκδικήσεις. Οι μόνες πολιτικές του θέσεις που θυμίζουν κάτι από Αριστερά είναι τα κοπιαρισμένα τσιτάτα περί ιμπεριαλισμού και η θέση για επαναπροσέγγιση που μένει όμως απλή συνθηματολογία. Είναι δηλαδή ένα κόμμα εξουσίας, το οποίο αναρριχήθηκε στην κυβέρνηση χωρίς να έχει προηγηθεί η παραμικρή κοινωνική μεταβολή. Ενδεικτικό, είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά φέτος πραγματοποιήθηκε απεργία των δημοσίων υπαλλήλων και αυτό προκειμένου να εναντιωθούν στα μέτρα λιτότητας που ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Οπότε μάλλον μιλάμε για το παράδειγμα προς αποφυγήν.

*δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "ΕΠΟΧΗ" στις 22 Απριλίου 2012.

Αδάμος Ζαχαριάδης